آنژیوگرافی چشم یا فلوئوروسین آنژیوگرافی یک روش تشخیصی است که به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات خونرسانی و عروق خونی در شبکیه و قسمت‌های دیگر چشم را مورد بررسی قرار دهند. این فرآیند به وسیله تزریق یک رنگ‌کننده فلوئوروسین به داخل خون و سپس گرفتن تصاویر متعدد از چشم با استفاده از دوربین‌های ویژه صورت می‌گیرد. رنگ فلوئوروسین به عروق خونی شبکیه و دیگربخش‌های چشم رسیده و در نتیجه آن، تصاویر واضح و دقیقی از شکل و سلامت عروق به دست می‌آید.
مهمترین دلایل انجام آنژیوگرافی چشم
آنژیوگرافی چشم به دلایل مختلفی انجام می‌شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- بررسی دیابت نوروپاتی: دیابت می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی در عروق خون‌رسان چشم شود، که این فرآیند را دیابت نوروپاتی می‌نامند. آنژیوگرافی به تشخیص و ارزیابی این مشکلات کمک می‌کند.
- دژنراسیون ماکولا: این مسئله بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به کاهش دید مرکزی شود. آنژیوگرافی می‌تواند تغییرات عروقی در ماکولا را نشان دهد.
- انسداد عروق شبکیه: این مشکلات می‌توانند ناشی از انسداد شریانی یا وریدی در شبکیه باشند که آنژیوگرافی این مشکلات را نمایان می‌کند.
- التهاب‌های چشم: برخی از انواع التهاب‌های چشم نیز ممکن است نیاز به آنژیوگرافی داشته باشند تا بتوان علت آن را پیدا کرد.
- بررسی آسیب‌های ناشی از ضربه یا جراحی: این روش نیز برای بررسی آسیب‌های عروقی ناشی از ضربات و یا حتی جراحی‌های قبلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مراحل انجام آنژیوگرافی چشم
انجام آنژیوگرافی چشم فرآیندی چند مرحله‌ای است که باید با دقت و تحت نظارت پزشک انجام گیرد:
- آماده‌سازی بیمار: قبل از شروع، پزشک تاریخچه پزشکی بیمار را مرور کرده و اطمینان حاصل می‌کند که بیمار هیچ گونه حساسیتی به رنگ‌های تزریقی ندارد. عواملی مانند بارداری نیز باید مورد بررسی قرار گیرند.
- تزریق رنگ فلوئوروسین: رنگ فلوئوروسین از طریق یک ورید در دست یا بازوی بیمار تزریق می‌شود.
- گرفتن تصاویر: پس از تزریق، دوربین‌های مخصوص با استفاده از نور و فیلترهای خاص، تصاویری از شبکه عروقی چشم می‌گیرند. این تصاویر امکان مشاهدۀ دقیق حالات مختلف عروق خونی و جریان خون را فراهم می‌کنند.
- پردازش و تحلیل تصاویر: تصاویر گرفته شده توسط پزشک تحلیل می‌شوند تا هر گونه نشانه‌ای از مشکلات عروقی شناسایی شود.
- بازیافت و مشاوره: پس از اتمام آزمون، ممکن است بیماران نیاز به بازیافت کمی داشته باشند و سپس پزشک نتیجه‌گیری‌های نهایی و توصیه‌های درمانی خود را ارائه خواهد داد.
عوارض و ملاحظات
هر چند که آنژیوگرافی چشم به طور کلی ایمن است، مانند هر فرآیند پزشکی دیگری ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. احتمال بروز حساسیت به رنگ فلوئوروسین وجود دارد که معمولاً به صورت خفیف ظاهر می‌شود. در موارد نادرتری، بروز نشانه‌های شدیدتر مثل تنگی نفس یا اختلالات قلبی نیز ممکن است نیاز به مراقبت فوری پزشکی داشته باشد. همچنین، پس از آزمون ممکن است چشم‌ها به نور حساس شوند و رنگ ادرار تا چند روز تغییر پیدا کند.
آنژیوگرافی چشم: واکنش‌های آلرژیک به رنگ فلورسین، ناراحتی‌های چشمی موقت.
آنژیوگرافی قلب: خطرات بیشتر شامل انسداد دوباره عروق، سکته قلبی و عوارض ناشی از کاتتر.
اهمیت مراجعه به دکتر فوق تخصص قلب
در صورت وجود مشکلات قلبی، از جمله درد قفسه سینه یا تنگی نفس، مراجعه به دکتر فوق تخصص قلب ضروری است. این متخصصین می‌توانند با بهره‌گیری از روش‌های تشخیصی پیشرفته مانند آنژیوگرافی قلب، وضعیت عروق کرونری شما را دقیقاً بررسی کنند. تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی می‌تواند از وقوع عوارض شدید جلوگیری کند و برنامه‌ریزی درمانی مناسبی ارائه دهد.
هزینه آنژیوگرافی چشم
هزینه آنژیوگرافی چشم می‌تواند بسته به عوامل مختلفی مانند محل انجام آزمون، تجهیزات مورد استفاده، تخصص و تجربه پزشک معالج و نیاز به انجام آزمایش‌های مکمل متغیر باشد. در کشورهای مختلف، این هزینه متفاوت است و سیستم‌های بیمه نیز ممکن است بخشی یا تمامی هزینه را پوشش دهند.
در ایران، هزینه انجام آنژیوگرافی چشم ممکن است بین ۱ تا ۳ میلیون تومان متغیر باشد. البته هزینه دقیق بستگی به عوامل ذکر شده دارد و بهتر است قبل از انجام، با مرکز درمانی مربوطه مشورت شود تا از هزینه‌ها و پوشش‌های بیمه‌ای مطمئن شوید.
سخن آخر
آنژیوگرافی چشم یک ابزار قوی برای تشخیص و بررسی مشکلات عروق خونی چشم است که می‌تواند به درمان بیماری‌های چشمی کمک کند. علاوه بر این، تفاوت‌های بین این روش و آنژیوگرافی قلب نشان می‌دهد که هر یک از این روش‌ها تخصص و تجهیزات خاص خود را دارند. همچنین، هزینه انجام این فرآینده‌ها بستگی به موقعیت جغرافیایی و تخصص مورد استفاده دارد، لذا مشاوره با پزشک متخصص و بررسی ارقام دقیق می‌تواند تصمیم‌گیری بهتری را به همراه داشته باشد.
آنژیوگرافی چشم یکی از مهمترین و دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی برای ارزیابی مشکلات عروقی چشم است که می‌تواند به شناسایی و درمان زودهنگام مشکلات جدی کمک کند. با توجه به اهمیت و هزینه‌های آن، مشاوره با پزشک و مراکز درمانی معتبر پیش از انجام آزمون بسیار توصیه می‌شود.
دکتر محمدعلی محرابی، در سال ۸۹ با نمره اول در دانشگاه شهید بهشتی در رشته قلب و عروق شروع به تحصیل کرده و دوره فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را نیز در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساندند.
