اکوکاردیوگرافی از طریق مری (TEE) نوعی تصویربرداری دقیق‌تر از ساختارهای قلبی است که تصاویر واضح از قلب در اختیار پزشکان قرار می‌دهد. این روش با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از حفرات و دریچه‌های قلب و همچنین ساختارهای آن ایجاد می‌کند. TEE در مواردی که اکوکاردیوگرافی از طریق قفسه سینه محدودیت‌هایی دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به دلیل نزدیکی پروب به قلب، تصاویری واضح‌تر و دقیق‌تر نسبت به روش‌های دیگر ارائه می‌دهد.
اکوکاردیوگرافی مری چگونه انجام می‌شود؟
در ابتدا، بیمار به اتاق مخصوص اکوکاردیوگرافی هدایت می‌شود. بیمار روی یک تخت دراز می‌کشد و یک مسیر وریدی (IV) برای تزریق داروهای آرام‌بخش در بازوی او قرار می‌گیرد. سپس، ناحیه گلو با اسپری بی‌حس کننده بی‌حس می‌شود تا احساس راحتی بیشتری برای بیمار فراهم گردد. پس از این مرحله، تکنسین پروب کوچکی که به یک لوله باریک متصل است را از طریق دهان و گلوی بیمار وارد مری می‌کند. این پروب، امواج صوتی را به قلب ارسال کرده و اکوی برگشتی این امواج را نیز جمع‌آوری می‌کند. تصاویر تولید شده بر روی یک مانیتور نمایش داده می‌شوند.
تکنسین ممکن است از بیمار بخواهد که در برخی مواقع نفس خود را حبس کند یا به خود فشار وارد نماید تا تصویر بهتری از قلب به دست آید. این مرحله معمولا کمی ناراحتر‌کننده است؛ اما پس از قرار گرفتن پروب در موقعیت صحیح، بیمار دیگر هیچ دردی حس نخواهد کرد. این روش به طور معمول بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و بیمار تحت نظر پزشک و پرستاران قرار دارد تا فرآیند به صورت کاملا اصولی و دقیق انجام شود.
خطرات اکوکاردیوگرافی مری
اکوکاردیوگرافی از طریق مری معمولا یک روش ایمن و بدون عوارض جدی است؛ اما مانند هر روش پزشکی دیگری، خطرات خاص خود را به همراه دارد. برخی از خطرات رایج، شامل مشکلات تنفسی، عفونت در ناحیه مری و حتی خونریزی در موارد نادر می‌باشد. همچنین، ممکن است بیمار در حین انجام تست، احساس تهوع یا استفراغ کند که موقتی است.
بسته به وضعیت سلامتی بیمار، پزشک ممکن است ارزیابی‌های بیشتری انجام دهد تا از ایمنی انجام این روش اطمینان حاصل نماید. در برخی موارد خاص، بیمارانی که دارای مشکلات مری مانند واریس یا انسداد هستند، ممکن است نتوانند این تست را انجام دهند. بنابراین، پزشک باید تمام سوابق پزشکی بیمار را بررسی کرده و مشاوره‌های لازم را ارائه دهد.
مراقبت قبل از اکوکاردیوگرافی مری
برای انجام اکوکاردیوگرافی از طریق مری، بیمار باید چندین مرحله را پیش از انجام تست رعایت کند. اولین نکته این است که بیمار باید از نیمه شب قبل از انجام تست، از خوردن و آشامیدن پرهیز کند. این کار به کاهش احتمال حالت تهوع و استفراغ پس از انجام تست کمک می‌کند. اگر تست به صورت فوری نیاز باشد، بیمار باید حداقل ۴ ساعت قبل از انجام آن ناشتا باشد.
بیمار باید در مورد داروهایی که مصرف می‌کند با پزشک خود مشورت کند. برخی داروها مانند بتابلاکرها ممکن است نیاز به قطع شدن قبل از انجام تست داشته باشند. همچنین، پزشک باید از سوابق پزشکی بیمار، به ویژه در مورد هرگونه حساسیت به بیهوشی یا عفونت‌های قبلی آگاه باشد. در نهایت، بیمار باید با یک نفر همراه به بیمارستان مراجعه کند تا پس از انجام تست، به خانه برگردد.
مراقبت بعد از اکوکاردیوگرافی مری
پس از انجام اکوکاردیوگرافی از طریق مری، بیمار ممکن است احساس خواب‌آلودگی و بی‌حسی در ناحیه گلو داشته باشد. به همین دلیل، پزشک معمولاً توصیه می‌کند که بیمار تا زمانی که بی‌حسی کامل برطرف نشده است، از خوردن و آشامیدن خودداری کند. این کار به جلوگیری از ورود غذا یا مایعات به مسیر تنفسی کمک خواهد کرد.
بیمار باید تحت نظر پزشک و پرستاران قرار گیرد تا علائم حیاتی و وضعیت عمومی او بررسی شود. معمولا بیمار باید حداقل دو ساعت پس از انجام تست در بیمارستان بماند تا بهبودی کامل خود را به دست آورد. پس از اینکه بیمار کاملا هوشیار شد، می‌تواند به خانه برود.
عوارض بعد از اکوکاردیوگرافی مری
اکوکاردیوگرافی از طریق مری عموما دارای عوارض کمی است. با این حال، برخی بیماران ممکن است در روزهای پس از انجام تست، احساس گلودرد کنند. این درد موقتی بوده و ممکن است به مدت یک یا دو روز ادامه یابد. همچنین، در برخی موارد، بیمار احساس تهوع یا استفراغ نیز خواهد داشت که پس از چند ساعت برطرف می‌شود.
به دلیل استفاده از داروهای آرام‌بخش در حین انجام تست، بیمار باید حداقل ۲۴ ساعت از رانندگی و انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کند. این توصیه برای اطمینان از عدم تاثیر داروهای آرام‌بخش بر توانایی‌های حرکتی و ذهنی بیمار است.
دوران نقاهت بعد از اکوکاردیوگرافی
دوران نقاهت پس از اکوکاردیوگرافی از طریق مری معمولا کوتاه است. بیشتر بیماران می‌توانند پس از ۲۴ ساعت به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. با این حال، در صورتی که بیمار بیش از یک روز احساس گلودرد یا بی‌حسی داشته باشد، باید به متخصص قلب تهران مراجعه نماید.
بیمار باید به نشانه‌های مربوط به عارضه‌های احتمالی توجه کند و هرگونه وضعیت غیرمعمول را به پزشک گزارش دهد. این مشکلات ممکن است شامل درد شدید، خونریزی یا مشکلات تنفسی باشند که نیاز به بررسی فوری دارند.
جمع‌بندی
اکوکاردیوگرافی از طریق مری (TEE) یک روش موثر برای بررسی ساختارها و عملکردهای قلبی است. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا اطلاعات دقیق‌تری نسبت به روش‌های دیگر به دست آورند و در تشخیص بیماری‌های قلبی کمک کند. با رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از انجام تست، بیماران می‌توانند تجربه‌ای مثبت و موفقیت‌آمیز داشته باشند.
سوالات متداول
آیا این روش نیاز به بیهوشی است؟
اکثر اوقات اکوکاردیوگرافی از طریق مری با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و نیازی به بیهوشی عمومی ندارد.
چه کسانی نمی‌توانند اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام دهند؟
بیمارانی که دارای مشکلاتی مانند انسداد مری، واریس مری یا تاریخچه‌ای از عفونت‌های شدید در ناحیه گلو هستند، ممکن است نتوانند این تست را انجام دهند.
آیا عوارض جانبی وجود دارد؟
عوارض جانبی پس از TEE نادر هستند؛ اما گلودرد یا حالت تهوع موقتی از عوارض احتمالی این روش خواهند بود.
دکتر محمدعلی محرابی، در سال ۸۹ با نمره اول در دانشگاه شهید بهشتی در رشته قلب و عروق شروع به تحصیل کرده و دوره فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را نیز در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساندند.
