شاید شما هم شنیده باشید که برخی از پزشکان قلب و عروق از بیماران خود می خواهند تا اکو قلب انجام دهند. اکو قلب یا همان اکوکاردیوگرافی ( echocardiography )، نوعی سونوگرافی از قلب افراد می باشد. این اقدام تشخیصی برای بررسی دریچه های قلب صورت می گیرد. برخی از بیماران بنا به هر دلیلی، دریچه های قلبی ضعیفی دارند و یا در نواحی دریچه های بطنی و دهلیزی در قلب، مشکلات خاصی دارند. این افراد باید با سونوگرافی و پژواک نگاری قلب که همان اکوکاردیوگرافی است، تحت اقدامات تشخیص قرار بگیرند.
برخی از بیماران از تنگی نفس به هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها شکایت می کنند. گاهی نیز ممکن است علائمی از خود بروز دهند که نشان دهد قلب آنها ضعیف عمل می کند. این ها می تواند نشان دهنده ی مشکلاتی خاص در ماهیچه قلب و دریچه های آن باشد.
پزشک معالج برای تشخیص بهتر از اکوکاردیوگرافی استفاده می کند تا اگر مشکل حاد بود، عمل باز کردن تنگی دریچه میترال,(PTMC) و یا سایر اقدامات را انجام دهد. از طریق سونوگرافی قلب یا همان اکوکاردیوگرافی، پزشک می تواند مشکلات مربوط به دهلیز و بطن قلب در افراد را به خوبی بررسی کند. گاهی ممکن است نیاز باشد تا برای بستن سوراخ بین دهلیزی، پزشک معالج وارد عمل شده و با اقدام به موقع، جلوی خطرات بعدی را نیز بگیرد.
به هر حال، مشکلات ماهیچه ی قلب و عروق خون رسان آن، هرچه باشد می توان با یک اکوکاردیوگرافی به موقع، تشخیص داد. وقتی پزشکان اعمال جراحی قلب یا حتی آنژیوگرافی را انجام می دهند، باید برای مشاهده ی نتیجه، اکوکاردیوگرافی انجام دهند. گاهی نیز پیش می آید که پزشک می خواهد درون قلب، شکل و اندازه ی آن را بررسی کند تا بتواند بیماری را به درستی تشخیص دهد. به همین منظور از الکتروکاردیوگرافی استفاده می کند.
در اکو قلب چه چیزی مشخص میشود؟
آزمایش اکوکاردیوگرافی، روشی غیر تهاجمی در تشخیص بیماری های قلب و عروقی است که در آن، از امواج اولتراسونیک و صوتی استفاده می شود و مانند سونوگرافی، می تواند ساختارهای مختلف قلب را به تصویر و گرافی تبدیل کرده و به پزشک نشان دهد. در این روش می توان اطلاعاتی از جمله موارد زیر را استخراج کرد:
۱. اندازه و شکل قلب
یکی از اولین و مهم ترین اطلاعاتی که در اکو قلب مشخص می شود، اندازه و شکل قلب است. اندازه گیری دقیق ابعاد مختلف قلب، می تواند به پزشک در تشخیص بیماری های قلبی کمک کند. برای مثال، بزرگ شدن بطن چپ ممکن است نشان دهنده نارسایی قلبی باشد. این اطلاعات به متخصص قلب کمک می کند تا ارزیابی هایی مورد نظر را به طور دقیق تر انجام دهد که آیا قلب بیمار در شرایط طبیعی قرار دارد یا خیر.
۲. عملکرد دریچه های قلب
دریچه های قلب، مسئول کنترل جریان خون هستند و عملکرد صحیح آن ها برای سلامت قلب حیاتی است. اکو قلب می تواند به پزشک کمک کند تا وضعیت دریچه ها را ارزیابی کند و به شناسایی نارسایی یا تنگی دریچه ها بپردازد. نارسایی دریچه می تواند منجر به بازگشت خون به عقب و ایجاد مشکلات جدی تری مانند نارسایی قلبی شود. اکوکاردیوگرافی به پزشک این امکان را می دهد که به دقت مشکلات دریچه ای را شناسایی کرده و در صورت لزوم، برنامه درمانی مناسب را تدوین نماید.
۳. قدرت پمپاژ قلب
قدرت پمپاژ قلب یکی از شاخص های مهم در ارزیابی سلامت قلب است و اکو قلب، حجم خون پمپاژ شده توسط قلب در هر ضربان را اندازه گیری خواهد کرد. این اطلاعات به پزشک در تشخیص نارسایی قلبی و ارزیابی پاسخ قلب به درمان‌ها کمک می کند. اگر قدرت پمپاژ قلب ناکافی باشد، این امر می تواند به تجمع مایع اضافی در ریه ها و سایر نقاط بدن منجر شود و نیاز به مداخله پزشکی دارد.
۴. حرکات دیواره های قلب
حرکات دیواره های قلب، نشان دهنده سلامت یا آسیب به بافت های قلب می باشند. اکو قلب به پزشک این امکان را می دهد تا حرکات دیواره های قلب را در زمان انقباض و انبساط بررسی کند. حرکات غیرطبیعی ممکن است نشان دهنده بیماری های عروق کرونر یا سکته قلبی باشند. ارزیابی حرکات دیواره ها می تواند به متخصص قلب کمک کند تا تصمیمات بهتری در مورد درمان بیمار اتخاذ کند.
۵. وجود تومور یا رشد عفونی
اکو قلب می تواند وجود تومورهای خوش خیم یا بدخیم و همچنین عفونت های احتمالی در قلب را شناسایی کند. این موارد معمولا به‌صورت توده های غیرطبیعی در تصاویر اکوکاردیوگرام نشان داده می شوند و نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارند. شناسایی زودهنگام این مشکلات می توانند زندگی بیمار را نجات دهند و احتمال عوارض را کاهش دهند.
۶. وضعیت پوشش بیرونی قلب (پریکارد)
پریکارد، لایه ای است که قلب را احاطه کرده و از آن محافظت می کند. اکو قلب می تواند وجود مایع اضافی در پریکارد (پریکاردیت) یا تغییرات دیگر در وضعیت پریکارد را شناسایی کند. این اطلاعات برای تشخیص و مدیریت بیماری های التهابی قلب بسیار مهم است.
۷. ارزیابی عروق اصلی ورودی و خروجی قلب
اکو قلب می تواند به ارزیابی عروق اصلی مانند شریان آئورت و وریدهای اصلی کمک کند. مشکلاتی مانند تنگی یا انسداد در این عروق، عوارض جدی تری مانند سکته قلبی یا مغزی به همراه خواهند داشت. بررسی وضعیت عروق با استفاده از اکوکاردیوگرافی به پزشک این امکان را می دهد که خطرات احتمالی را شناسایی و به موقع درمان کند.
۸. وجود لخته در حفره های قلب
وجود لخته های خونی در حفره های قلب، خطر سکته مغزی یا سایر عوارض جدی را افزایش می دهد. اکو قلب می تواند به طور موثری وجود لخته ها را شناسایی کرده و به پزشکان در ارزیابی ریسک بیمار کمک کند. در صورت شناسایی لخته، درمان سریع انجام خواهد شد تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.
۹. وجود سوراخ در دیواره حفره های قلب
اکو قلب می تواند وجود سوراخ های غیرعادی در دیواره های حفره های قلب را نیز شناسایی کند. این سوراخ ها ناشی از نقایص مادرزادی یا آسیب های قلبی می باشند و به طور جدی بر عملکرد قلب تاثیر بگذارند.
اگر بیماران، از تنگی نفس و خستگی در هنگام راه رفتن شکایت کنند و یا درد در ناحیه ی قفسه سینه داشته باشند، متخصص قلب و عروق، به منظور بررسی مشکلات دریچه و حفره های قلب و همچنین بررسی دلایل تنگی نفس و درد قفسه سینه، اکوکاردیوگرافی تجویز می کند.
انواع اکو قلب کدام است؟
اکوکاردیوگرافی چندین نوع دارد که در اینجا به ذکر 10 مورد از آن می پردازیم که ممکن است پزشک هرکدام را در مواقع خاصی تجویز کند.
- اکو قلب 3 بعدی
- اکو قلب 2 بعدی
- اکوکاردیوگرافی داپلر
- اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی
- اکو قلب داپلر طیفی
- اکوکاردیوگرافی با کنتراست
- تست استرس اکو با دارو ( دوبوتامین یا آدنوزین )
- تست استرس اکو با ورزش
- اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک یا قفسه گذر Transthoracic Echocardiography
- اکوکاردیوگرافی از راه مری
اکو قلب چگونه انجام میشود؟
برای گرفتن اکوکاردیوگرافی، ابتدا باید بیمار روی تخت مناسب به کمر خوابیده باشد. سپس متخصص مربوطه، کمی ژل روی دسته عصایی پخش می کند. سپس مبدل مربوطه را روی سینه ی فرد به صورت محکم فشار می دهد تا یک پرتوی اولتراسوند از سمت این ناحیه به قلب برسد.
مبدل می تواند امواج صوتی را از قلبی بیمار ضبط کند. از طریق یک کامپیوتر می توان اکوهای ضبط شده را به تصاویر متحرک روی مانیتور تبدیل کرد. در حین انجام اکوکاردیوگرافی، ممکن است ریه و دنده ها، مانع از انجام اکو شوند که البته فقط در برخی از افراد رخ می دهد. برای جلوگیری از این کار نیاز به یک سری تقویت کننده می باشد که با تزریق ساده وریدی انجام می شود تا اکو به درستی گرفته شود.
هدف از آزمایش اکو قلب چیست؟
وقتی در ناحیه ی قفسه سینه، درد مبهمی وجود داشته باشد که با فعالیت بدنی بدتر می شود، باید به بیماری های قلبی و عروقی، شک کرد. اگر این درد همراه با تنگی نفس باشد، مشکل جدی است و باید بررسی شود. متاسفانه برخی از پزشکان، با مواجه شدن با چنین حالتی در بیماران، تنها اقدامی که می کنند، تجویز قرص های کاهنده تپش قلب است و همچنین، یک نوار قلب هم تجویز می کنند. اما باید گفت که نوار قلب، اصلا توان نشان دادن مشکلات جدی تر در ماهیچه و دریچه های قلب را ندارد.
بر همین اساس باید اکوکاردیوگرافی انجام شود. وقتی قلب به درستی کار نکند، باید توسط متخصص قلب و عروق، بررسی شود. هدف از انجام اکوکاردیوگرافی قلب هم دقیقا همین است.
باید عملکرد قلب به این وسیله سنجیده شود تا در صورت لزوم، اقدامات بعدی زودتر انجام شود. سرعت گردش خون از طریق یک داپلر در این روش اندازه گیری می شود و جریان آن در نواحی مختلف قلب و دریچه ها، سنجیده می شود. یکی از هدف های اصلی اکوکاردیوگرافی، بررسی حفره ها و دریچه های قلب است. گاهی پمپاژ خون به قلب، کند انجام می شود که می تواند ناشی از عملکرد ضعیف دریچه های قلب باشد.
جهت دریافت نوبت لطفا فرم را تکمیل و ارسال کنید.
- شنبه: از ساعت 17 الی 20
- چهارشنبه: از ساعت 17 الی 20
چه زمانی اکو قلب لازم است؟
در اکثر مواردی که بیماران به متخصص قلب و عروق مراجعه می کنند، نیازمند انجام اکو قلب هستند. اکوی قلب یکی از بهترین روش ها برای بررسی دقیق قلب و ساختار آن می باشد. اگر خونرسانی به قلب کند باشد و یا جریان خون در قلب به کندی وارد و خارج شود، همچنین در صورتی که دریچه های قلب به درستی کار نکنند و یا عروق کرونر قلب دارای گرفتگی باشند، از اکو استفاده می شود. پزشک متخصص قلب، با گرفتن شرح حال دقیق بیمار و وضعیت او، می تواند اکو را انجام دهد. بهتر است در مواقعی که علائم مشکلات قلبی وجود دارد اما به طور دقیق نمی توان آن را به قلب نسبت داد، از اکو استفاده شود.
هزینه اکو قلب در بیمارستان های دولتی و خصوصی
اکوکاردیوگرافی در مراکز درمانی دولتی و خصوصی، انجام می شود. اگر بیمار دارای بیمه دولتی تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و یا خدمات درمانی باشد، می تواند با هزینه ی بسیار ناچیز، این اقدام تشخیصی را در بیمارستان دولتی انجام دهد. در غیر این صورت می تواند در بیمارستان و مراکز خصوصی مانند درمانگاه ها و مطب پزشکان، اکو انجام دهد و هزینه ی آن را طی یک فاکتور از بیمه تکمیلی خود ( در صورت داشتن بیمه تکمیلی ) دریافت کند. اما در نظر داشته باشید که هزینه ی اکوی قلب در مراکز خصوصی، کم نیست.
در دنیای پرهیاهوی امروز، سلامتی قلب، گوهری ارزشمند است. گاه، این گوهر ناب، در معرض نغمه های ناآشنا و ناموزونی قرار می‌گیرد که نیازمند دستان توانمند و گوشی شنوا برای تشخیص و درمان است. در این میان ،متخصص قلب تهران، با دانش و تجربه ی خود، در کنار شماست تا نغمه ی سلامتی را به قلبتان هدیه دهد.
سوالات متداول
چگونه برای اکو قلب آماده شویم؟
معمولا نیازی به آمادگی خاصی برای اکو قلب نیست. شما می توانید قبل از انجام اکو غذا بخورید و داروهای خود را مصرف کنید. با این حال، اگر داروی خاصی مصرف می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
خطرات اکو قلب چیست؟
اکو قلب یک روش بسیار ایمن است و هیچ خطر شناخته شده ای ندارد.
