آنژیوگرافی قلب یک روش تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص و بررسی مشکلات مربوط به عروق و رگ های خونی در بدن انسان استفاده می شود. این تکنیک به پزشکان اجازه می‌دهد تا ساختار دقیق سیستم عروقی بدن را بررسی کرده و اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت رگ های خونی به دست آورند.
در طی آنژیوگرافی قلب، یک ماده حاجب رادیواکتیو به درون عروق بدن تزریق شده و سپس تصاویر رادیولوژیکی از این عروق گرفته می شود. این تصاویر به پزشکان کمک می کنند تا مشکلاتی همچون تنگی عروق، گرفتگی و انسداد رگ های قلب و سایر ناهنجاری های عروقی را شناسایی کنند.
علاوه بر بررسی عملکرد قلب، آنژیوگرافی همچنین می تواند در تصویربرداری و ارزیابی وضعیت عروق در سایر نقاط بدن مانند مغز، کلیه ها و اندام های تحتانی نیز مورد استفاده قرار گیرد. این اطلاعات به پزشکان کمک می کنند تا مشکلات گردش خون در سراسر بدن را مشخص و درمان نمایند. اما سوالی که برای بسیاری از افراد به وجود می آید، مدت زمان عمل و مدت بستری آنژیوگرافی است.
در این مقاله راجع به آنژیو قلب چقدر طول میکشد و دوره نقاهت آن صحبت خواهیم کرد.
مدت زمان عمل آنژیو قلب چقدر است؟
زمان انجام آنژیوگرافی قلب با توجه به شرایط بیمار و میزان پیچیدگی بیماری متفاوت است و می تواند از 20 دقیقه تا حداکثر یک ساعت طول بکشد. در برخی موارد ساده و روتین، انجام آنژیوگرافی سریع تر بوده و چندان زمان بر نخواهد بود؛ اما در مواردی که بیماری قلبی پیچیده تر وجود داشته و یا دسترسی به عروق قلب دشوارتر باشد، این روند ممکن است کمی طولانی تر شود.
همچنین در مواردی که نیاز به تجویز ماده های حاجب بیشتری باشد یا بررسی های تصویربرداری و تشخیصی گسترده تری انجام شوند، زمان انجام آنژیوگرافی افزایش خواهد یافت.
پزشک معالج در ابتدای فرآیند، تخمینی از زمان لازم برای انجام روند آنژیوگرافی به بیمار ارائه می دهد. این تخمین تقریبی می تواند به عنوان راهنمایی برای بیمار مفید باشد؛ اما بدیهی است که برخی مواقع با توجه به شرایط خاص بیمار، این زمان بندی تغییر می کند. به هر حال، هدف اصلی در انجام آنژیوگرافی قلب، تشخیص و درمان به موقع بیماری های قلبی است که می توانند منجر به ارتقای کیفیت زندگی و بهبود وضعیت سلامت بیماران شود. به همین دلیل، پزشکان با دقت و مراقبت کامل این فرآیند را انجام می دهند تا در نهایت بتوانند به بهترین نتیجه ممکن دست یابند.
بعد از آنژیوگرافی چند روز بستری دارد؟
مدت زمان بستری بعد از انجام آنژیوگرافی قلب معمولا کوتاه است و بیشتر بیماران در همان روز یا حداکثر یک شب بعد از آزمایش قادر به ترخیص و بازگشت به منزل هستند. نحوه انجام آنژیوگرافی، تاثیر زیادی بر مدت زمان بستری دارد.
بعد از آنژیو قلب چند روز باید استراحت کرد؟
پس از انجام آنژیوگرافی، بیمار ابتدا به بخش ریکاوری منتقل خواهد شد. در این بخش، از بیمار خواسته می شود که به مدت چند ساعت به صورت بی حرکت دراز بکشد تا محل ورود کاتتر به رگ خونی بتواند بهبود پیدا کند و خطر خونریزی کاهش یابد. این زمان استراحت معمولا 4 تا 6 ساعت است. پس از طی این مرحله، پزشک معالج وضعیت بیمار را بررسی می کند و در صورت عدم بروز هرگونه عارضه یا مشکل خاصی، اجازه ترخیص بیمار را صادر خواهد کرد. در اکثر موارد، بیماران همان روز به منزل مرخص می شوند.
گاهی اوقات ممکن است پزشک تشخیص دهد که به دلیل شرایط خاص بیمار یا پیچیدگی های آزمایش، بیمار یک شب در بیمارستان بماند تا تحت نظر و مراقبت های بیشتری قرار گیرد. در این موارد، بیمار صبح روز بعد از انجام آنژیوگرافی مرخص می شود. نکته مهم دیگر این است که نتایج اولیه آزمایش معمولا همان روز به بیمار اعلام می شوند؛ اما بررسی دقیق تصاویر اشعه ایکس ممکن است چند هفته زمان ببرد و نتایج نهایی آن بعدا به بیمار ارائه خواهد شد.
دوره نقاهت آنژیو قلب
بعد از انجام آنژیوگرافی قلب، نیاز به مراقبت های خاصی خواهد بود. بیمار باید به مدت 4 تا 6 ساعت بعد از آنژیوگرافی در بستر استراحت کرده و از حرکت زیاد خودداری کند. این دوره استراحت کمک می کند تا محل ورود کاتتر به رگ خونی بهبود پیدا کرده و خطر عوارضی مانند خونریزی کاهش یابد. پرستاران محل ورود کاتتر را بررسی می کنند تا از نظر خونریزی، تورم یا عفونت مشکلی وجود نداشته باشد و ممکن است محل ورود کاتتر با یک باند فشاری پوشانده شود که باید توسط بیمار مراقبت شود.
مراقبت های بعد از آنژیوگرافی
بیمار باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع و به درستی مصرف کند که معمولا شامل داروهای ضد انعقاد، مسکن و ضد التهاب هستند. همچنین بیمار باید رژیم غذایی سبک و مناسبی داشته باشد و مایعات کافی مصرف کند که این امر به بهبود زخم محل ورود کاتتر کمک می کند. در نهایت، بیمار باید به پیگیری های لازم را با مراجعه به پزشک معالج انجام دهد تا وضعیت سلامتی او بررسی شود و نتایج آزمایش ها و تصویربرداری ها به او اعلام گردد.
استراحت کافی
اولین و مهم ترین مراقبت پس از آنژیوگرافی قلب، استراحت کافی و محدودیت فعالیت بدنی است. طی این روش، یک لوله نازک (کاتتر) از طریق یک رگ در ناحیه کشاله ران یا مچ دست وارد عروق می شود تا به قلب رسیده و تصویربرداری انجام گیرد. بنابراین، محل ورود کاتتر باید به خوبی ترمیم شود و آسیبی نبیند تا از بروز خونریزی یا هماتوم جلوگیری شود. بیمارانی که تحت آنژیوگرافی قرار می گیرند، معمولا باید به مدت 4 تا 6 ساعت پس از انجام آزمایش استراحت کنند و از انجام هر گونه فعالیت بدنی شدید خودداری نمایند.
در این مدت، پرستاران یا تکنسین های مربوطه باید محل ورود کاتتر را به طور مداوم کنترل کرده و در صورت هر گونه خونریزی یا تورم، سریعا اقدام لازم را انجام دهند.
کنترل خونریزی ناشی از ورود کاتتر
کنترل خونریزی محل ورود کاتتر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. گاهی ممکن است در محل ورود کاتتر کمی خونریزی یا تشکیل هماتوم (کبودی) رخ دهد که این امر کاملا طبیعی و قابل انتظار است. پرستاران باید به طور مرتب این محل را تحت نظر داشته و در صورت بروز خونریزی شدید، اقدامات لازم برای کنترل آن را انجام دهند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به استفاده از بانداژ فشاری یا داروهای ضد انعقاد باشد.
پیگیری روند درمان با مصرف دارو
عاملی دیگر که بعد از آنژیوگرافی قلب باید مد نظر قرار گیرد، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک است. برخی بیماران ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضد انعقاد، ضدالتهاب یا سایر داروهای قلبی داشته باشند که پزشک متخصص آن ها را برای بیمار تجویز می کند. بیماران باید دقیقا به دستورات پزشک مبنی بر مصرف این داروها پایبند باشند.
کنترل علائم بعد از آنژیوگرافی
کنترل علائم و عوارض احتمالی پس از آنژیوگرافی قلب از جمله موارد و مراقبت هایی است که باید جدی گرفته شود. بیماران باید هر گونه درد، تورم، قرمزی یا خونریزی در محل ورود کاتتر را به پرستاران یا پزشک معالج گزارش کنند. همچنین برخی عوارض نادر مانند سردرد، تب یا احساس ناراحتی در قفسه سینه ممکن است ایجاد شود که باید به پزشک گزارش داده شود. پزشک یا پرستار باید سریعا این علائم را ارزیابی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند.
انجام پیگیری های بعدی
در نظر گرفتن پیگیری های بعدی نیز یکی دیگر از مراقبت های مهم پس از آنژیوگرافی قلب است. پزشک معمولا برای ارزیابی روند بهبودی بیمار و انجام آزمایشات تکمیلی، ویزیت های بعدی را برای وی تعیین می کند. بیماران باید طبق برنامه تعیین شده به پزشک مراجعه کرده و دستورات وی را به طور کامل اجرا کنند. این پیگیری ها به پزشک کمک می کنند تا در صورت بروز هر گونه عارضه، سریعا اقدامات لازم را انجام دهند.
مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل
طبق نظر متخصص قلب تهران، مهمترین مرحله بعد از انجام دادن آنژیوگرافی افراد، رعایت کردن مراقبت‌های آن به صورت خانگی در منزل می‌باشد. فرد بعد از آنژیو باید در چند روز اول هیچگونه جسم سنگینی را بلند نکند و در این مدت پس شنا کردن یا حمام کردن در وان بپرهیزد. هرگونه ورزش یا فعالیت سنگین با دست یا پا در چند روز اول بعد از آنژیوگرافی قلب، ممنوع است.
بیماران بعد از آنژیو باید داروهای خود همانند کلسترول‌بر، داروهای فشار، داروهای رقیق کننده خون همچون پلاویکس و آسپرین را در ساعت‌های مشخص مصرف کنند. مصرف این داروها با آب فراوان از به وجود آمدن لخته خون جلوگیری خواهد کرد.
برای استراحت کردن در منزل بعد از انجام آنژیو باید فرد نسبت به نشانه‌هایی حساسیت داشته و در صورت مشاهده کردن این نشانه‌ها متخصص قلب یا پزشک خود مراجعه نماید. علائم هشدار دهنده بعد از آنژیوی قلب شامل سرگیجه مداوم، کبودی رنگ پوست، سرد شدن رنگ پوست، داشتن تب یا لرز، خونریزی در محل آنژیو، تورم محل آنژیو، درد سینه شدید، ضعف و تنگی نفس هستند.
بعد از آنژیوگرافی قلب، بیمار باید برای به خطر نینداختن قلب خود، در منزل آرام باشد و استرس را از خود دور کند. برای انجام این مراقبت بعد از آنژیوگرافی و رها شدن از استرس افراد می‌توانند تمرینات ساده همانند گوش دادن به موزیک، مدیتیشن یا تنفس عمیق صبحگاهی را انجام دهند.
یکی از موارد مهم بعد از آنژیوگرافی قلب که افراد باید در منزل آن را رعایت کنند، خوردن غذاهای مغذی، سالم و کم نمک است. افراد باید بعد از انجام دادن آنژیوگرافی قلب در زمان استراحت خود در منزل مواد خوراکی سالم همچون روغن زیتون، ماهی تنوری، ماهی بخارپز، غلات کامل، سبزیجات تازه، میوه‌هایی همچون سیب، پرتقال و انار مصرف کنند. در این مدت بعد از آنژیو کردن باید از مصرف کردن نمک زیاد، گوشت قرمز پرچرب، شیرینی‌های صنعتی، نوشابه، فست فود، غذاهای چرب و سرخ کردنی بپرهیزند.
استراحت کردن در روز اول بعد از آنژیو کردن قلب، کاملاً الزامی بوده اما به معنای یک هفته استراحت مطلق نیست. برای اینکه بدن شما بعد از انجام آنژیو بهبود یابد، باید حرکات و انجام فعالیت‌های روزانه خود به شکل آرام و پیوسته آغاز کنید. می‌توانید بعد از گذشت ۴۸ ساعت در منزل، پیاده‌روی‌های آرام خود را شروع کرده و فعالیت‌های سبک همانند خواندن کتاب یا دم کردن چای را انجام دهید. برای اینکه گردش خون در بدن شما بعد از آنژیو به درستی صورت بگیرد، لازم است در این چند روز در طی استراحت کردن وضعیت بدن خود را چندین بار تغییر بدهید.
بعد از گذشت ۷ الی ۱۰ روز از انجام آنژیوگرافی قلب، برای بررسی سلامت رگ‌ها، تنظیم شدن برنامه درمانی و بررسی داروها به طور کامل الزامی است که به پزشک متخصص خود مراجعه نمایید.
جمع بندی
با رعایت این مراقبت ها، بیشتر بیماران بدون مشکل خاصی بهبودی سریع پیدا می کنند و به زندگی عادی خود باز می گردند. اگر شما هم در مورد عمل آنژیوگرافی و فرآیند آن نگران هستید، می توانید به بهترین متخصص قلب تهران یعنی دکتر محمدعلی محرابی مراجعه کنید.
سوالات متداول
بعد از آنژیوگرافی برای چند روز در منزل استراحت کنیم؟
با توجه به روش آنژیوگرافی، این مدت زمان استراحت برای افراد متفاوت است. برای مثال حدود یک الی دو روز استراحت کردن برای کسانی که آنژیو از طریق مچ دست آنها انجام شده، الزامی می‌باشد. اما مدت استراحت در منزل بعد از آنژیو برای کسانی که عمل آنها از طریق کشاله ران انجام شده، تقریباً بین ۳ الی ۵ روز است.
چه مدت بعد از آنژیوگرافی قلب می‌توانیم به رانندگی کردن بپردازیم؟
اگر بعد از گذشت ۳ الی ۵ روز از انجام آنژیوگرافی قلب، هیچگونه ضعف، درد در قفسه سینه یا سرگیجه نداشتید، می‌توانید رانندگی نمایید.
چه مدت بعد از آنژیوگرافی قلب می‌توانیم به حمام برویم؟
برای خشک شدن کامل زخم‌ها در محل آنژیوگرافی، حدود یک الی دو روز زمان نیاز است. شما می‌توانید بعد از گذشت ۴۸ ساعت به حمام رفته و با آب ولرم خود را بشویید.
دکتر محمدعلی محرابی، در سال ۸۹ با نمره اول در دانشگاه شهید بهشتی در رشته قلب و عروق شروع به تحصیل کرده و دوره فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را نیز در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساندند.
