آریتمی قلب به وضعیتی گفته میشود که در آن ضربان قلب از حالت طبیعی خارج شده و نامنظم میشود. قلب یک پمپ عضلانی است که خون را به تمام بدن پمپاژ می‌کند. سیستم الکتریکی پیچیده‌ای در قلب وجود دارد که این پمپاژ را هماهنگ می‌کند. هرگاه این سیستم دچار اختلال شود، آریتمی رخ میدهد.
آریتمی قلب چیست؟
آریتمی یا اختلال تپش قلب همان ضربان قلب نامنظم است و بدان معناست که قلب شما از ریتم معمول خود خارج شده است. حدود 1.5 تا 5 درصد افراد آریتمی دارند. در مورد این مشکل ممکن است احساس کنید که قلب شما یک ضربان را از دست داده یا ضربان دیگری را اضافه کرده است. در حقیقت فرد دارای آریتمی قلبی ممکن است احساس کند که قلب او خیلی سریع (که پزشکان آن را تاکی کاردی می نامند) یا خیلی کند (به نام برادی کاردی) می زند.
آریتمی می تواند یک مشکل اورژانسی باشد یا می تواند مشکلی کاملا بی ضرر تلقی شود. اگر احساس میکنید اتفاق غیرعادی در ضربان قلب شما رخ میدهد، فوراً از کمک پزشکی استفاده کنید تا پزشکان بتوانند علت وقوع مشکل را پیدا کنند و آن چه را که باید انجام دهید. انجام تست هایی مانند تست ورزش به شما پیشنهاد میشود.
ضربان قلب طبیعی چقدر است؟
طیفی از ضربان قلب در حالت استراحت وجود دارد که طبیعی و سالم در نظر گرفته می شود. برای بیشتر بزرگسالان، 60 تا 100 ضربه در دقیقه طبیعی است، اگرچه برخی از ورزشکاران می توانند تا 40 سالگی ضربان کمتری داشته باشند. از طرف دیگر، حداکثر ضربان قلب طبیعی یا سرعت ضربان قلب شما در زمان انجام سخت ترین کار، معمولاً 220 منهای سن شما در سال است. ریتم طبیعی قلب شما باید مانند یک طبل ثابت، یک “لوپ دوپ” ثابت به نظر برسد. اگر ریتم نامنظم دارید، ممکن است احساس کنید که قلب شما در حال تپش است. دانستن ضربان قلب خطرناک چند است از اهمیت بالایی برخوردار هست.
علائم آریتمی قلب
آریتمی می تواند یک اختلال خاموش باشد، به این معنی که شما هیچ علامتی را متوجه نمی شوید. پزشک شما ممکن است ضربان قلب ناهموار را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهد. با این حال اگر علائمی دارید، ممکن است موارد زیر را احساس کرده باشید:
- تپش قلب یا “فلیپ فلاپ” آنرمال
- احساس کوبیدن قلب در سینه
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- غش کردن
- تنگی نفس
- درد یا سفتی قفسه سینه
- ضعف یا خستگی (احساس خستگی زیاد)
- اضطراب
- تاری دید
- تعریق
- ضربان قلب تند
- ضربان قلب آهسته
دلایل آریتمی قلب
برخی از دلایل رایج آریتمی قلبی عبارتند از :
- بیماری عروق کرونر: تنگ شدن یا انسداد رگ‌های خونی قلب میتواند به اختلال در سیگنال‌های الکتریکی و در نتیجه آریتمی منجر شود.
- نارسایی قلبی: زمانی که قلب به اندازه کافی خون را پمپاژ نمی‌کند، میتواند به آریتمی منجر شود.
- بیماری دریچه‌های قلب: اختلال در عملکرد دریچه‌های قلب میتواند جریان خون را مختل کرده و به آریتمی منجر شود.
- کاردیومیوپاتی: بیماری عضله قلب که میتواند به ضعیف شدن عضله قلب و در نتیجه آریتمی منجر شود.
- حمله قلبی: آسیب به عضله قلب در اثر حمله قلبی میتواند باعث ایجاد اختلال در سیگنال‌های الکتریکی شود.
- اختلالات الکترولیتی: عدم تعادل الکترولیت‌هایی مانند پتاسیم و سدیم در خون میتواند به آریتمی منجر شود.
- مصرف مواد مخدر: مصرف کوکائین، مت‌آمفتامین و سایر مواد مخدر میتواند باعث آریتمی شود.
- سن: خطر ابتلا به آریتمی با افزایش سن افزایش می‌یابد.
انواع آریتمی قلب
آریتمی ها یا اختلالات تپش قلب بر اساس محل وقوع آنها به انواع مختلف طبقه بندی می شوند. اگر آنها از بطن ها یا حفره های پایینی قلب شما شروع شوند، بطنی نام می گیرند. هنگامی که آنها از دهلیزها شروع می شوند، فوق بطنی نامیده می شوند. پزشکان همچنین آنها را بر اساس نحوه تأثیر شان بر ضربان قلب در حالت استراحت نیز گروه بندی می کنند. برادی کاردی ضربان قلب آهسته کمتر از 60 ضربه در دقیقه است. در حالی که تاکی کاردی ضربان قلب سریع بیش از 100 ضربه در دقیقه می باشد.
آریتمی های فوق بطنی
آریتمی های فوق بطنی عبارتند از:
- انقباضات دهلیزی زودرس: اینها ضربات اضافی اولیه هستند. بی ضرر می باشند و معمولاً نیازی به درمان ندارند.
- فیبریلاسیون دهلیزی (AFib): در این نوع اختلال، حفره های فوقانی قلب شما به روشی غیرعادی منقبض می شوند. در این حالت قلب شما ممکن است بیش از 400 بار در دقیقه بکوبد.
- فلوتر دهلیزی: این آریتمی معمولاً منظم تر از AFib است. اغلب در افرادی که بیماری قلبی دارند و در هفته اول پس از جراحی قلب اتفاق می افتد. این مشکل اغلب به AFib تغییر می کند.
- تاکی کاردی فوق بطنی حمله ای (PSVT): این اختلال یک ضربان قلب سریع است. معمولا با یک ریتم منظم شروع و ناگهان تمام می شود.
- تاکی کاردی بازگشت گرهی AV (AVNRT): این مشکل به دلیل یک مسیر اضافی از طریق بخشی از قلب شما به نام گره AV ایجاد می شود. این نوع اختلال می تواند باعث تپش قلب، غش یا نارسایی قلبی شود.
برادی آریتمی
این نوع آریتمی به ریتم آهسته قلب اشاره دارد که می تواند ناشی از اختلالات سیستم الکتریکی قلب یا داروهای خاص باشد. این نوع تپش قلب ممکن است باعث غش کردن شما شود. انواع برادی آریتمی عبارتند از:
- اختلال در عملکرد گره سینوسی: این اختلال به دلیل مشکل در گره سینوسی شما، که ضربان ساز طبیعی قلب شما است، ایجاد می شود.
- بلوک قلبی: این اختلال زمانی اتفاق میافتد که در تکانه های الکتریکی که از گره سینوسی قلب شما به حفرههای پایینی آن میرود، تاخیر یا انسداد به وجود آید.
درمان آریتمی قلب
پزشک شما با توجه به شرایط شما بهترین روش درمانی را انتخاب خواهد کرد. عوامل مختلفی در انتخاب درمان موثر هستند، از جمله:
- نوع آریتمی: برخی از انواع آریتمی به درمان‌های خاصی پاسخ می‌دهند.
- شدت آریتمی: آریتمی‌های خفیف ممکن است به درمان‌های ساده‌تری نیاز داشته باشند.
- علت آریتمی: شناسایی و درمان علت اصلی آریتمی میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
- سن و سلامت کلی بیمار: سن و وجود بیماریهای دیگر میتواند بر انتخاب درمان موثر باشد.
در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید ازمایش هایی مثل اکوکاردیوگرافی می تواند به شما کمک کند.
دکتر محمدعلی محرابی، در سال ۸۹ با نمره اول در دانشگاه شهید بهشتی در رشته قلب و عروق شروع به تحصیل کرده و دوره فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را نیز در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساندند.
