حمله قلبی و سکته قلبی، از جمله شرایط پزشکی خطرناکی هستند که می توانند سلامت فرد را به خطر بیندازند. هر کدام از این شرایط، به دلایل مختلفی رخ می دهند و شناخت تفاوت های آن ها به تشخیص و درمان سریع کمک می کند. در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، علائم و همچنین، تفاوت حمله قلبی و سکته قلبی می پردازیم.
حمله قلبی چیست؟
حمله قلبی (Myocardial infarction) زمانی رخ می دهد که یک سرخرگ مسدود شده، مانع از رسیدن خون به بخشی از قلب می شود. این انسداد می تواند به دلیل تجمع چربی، کلسترول و لخته های خونی ایجاد شود. در نتیجه، اکسیژن و مواد مغذی به عضله قلب نمی رسد و ممکن است آسیب دائمی به آن وارد شود.
سکته قلبی چیست؟
سکته قلبی یا ایست قلبی، وضعیت خطرناکی است که ناشی از اختلال در عملکرد الکتریکی قلب است. در این حالت، ضربان قلب به طور ناگهانی نامنظم می شود و قلب نمی تواند به درستی خون را پمپاژ کند. این مشکل معمولا بدون نشانه های قبلی و به طور ناگهانی رخ می دهد. سکته قلبی می تواند باعث از دست دادن هوشیاری و نبض شود و در صورت عدم درمان فوری، ممکن است به مرگ منجر شود. تشخیص سریع و درمان به موقع این وضعیت بسیار حیاتی است؛ زیرا هر دقیقه تاخیر در درمان، عواقب جدی تری به همراه خواهد داشت. در موارد سکته قلبی، اقداماتی مانند احیای قلبی ریوی و استفاده از دستگاه شوک الکتریکی می تواند جان فرد را نجات دهد.
علائم حمله قلبی
علائم حمله قلبی ممکن است به طور ناگهانی و شدید بروز کند. یکی از شایع ترین علائم درد قفسه سینه است که ممکن است به صورت فشار، سوزش یا درد احساس شود. این درد ممکن است به بازوها، شانه ها، گردن، فک یا کمر انتشار یابد. همچنین تنگی نفس، عرق سرد، حالت تهوع و سرگیجه نیز از دیگر علائم شایع حمله قلبی هستند. در برخی موارد، افراد ممکن است دچار حمله قلبی خاموش شوند؛ به این معنی که علائم خفیف یا نامحسوس دارند.
علائم سکته قلبی
علائم سکته قلبی نیز معمولا به طور ناگهانی و بدون نشانه قبلی بروز می کند. مهمترین علامت، از دست دادن هوشیاری و نبض است. فرد ممکن است دچار تنگی نفس، سرگیجه و ضعف شدید شود. همچنین، درد یا فشار در قفسه سینه که معمولا به شانه ها، بازوها، گردن یا فک نیز گسترش می یابد، شایع است. برخی افراد ممکن است سردرد شدید، حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند. در زنان، علائم می تواند شامل خستگی غیرعادی و درد در ناحیه گردن یا بازو باشد.
عوامل خطر
عوامل خطر مشترکی برای هر دو وضعیت وجود دارد. سن، سابقه خانوادگی، نژاد و جنسیت از جمله عوامل غیرقابل تغییر هستند. همچنین عواملی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، سیگار کشیدن، اضافه وزن و عدم فعالیت بدنی نیز خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهند. افرادی که سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی دارند، در معرض خطر بیشتری برای بروز مجدد این مشکلات قرار دارند.
تشخیص حمله قلبی و سکته قلبی
تشخیص درست و به موقع حمله قلبی و سکته مغزی بسیار مهم است. در مورد حمله قلبی، متخصص قلب با استفاده از آزمایش هایی مانند الکتروکاردیوگرام (ECG)، آنژیوگرافی قلب و آزمایش خون، می تواند وضعیت بیمار را ارزیابی کند. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا میزان آسیب به عضله قلب و وجود لخته های خون را مشخص نماید.
در مورد سکته مغزی، اولین قدم، بررسی علائم بالینی بیمار مانند از دست دادن هوشیاری، تنگی نفس و نبض ضعیف است. سپس از نوار قلب برای مشاهده هرگونه اختلال در الگوی ضربان قلب استفاده می شود. آنژیوگرافی و سیتی آنژیو نیز می توانند به تشخیص انسداد در عروق کمک کنند. آزمایش های خون برای بررسی وجود آنزیم های قلبی نیز ضروری است؛ چرا که افزایش این آنزیم ها نشان دهنده آسیب به عضله قلب است.
درمان حمله قلبی
درمان حمله قلبی معمولا شامل داروهای رقیق کننده خون، داروهای حل کننده لخته و در برخی موارد، جراحی می شود. روش هایی مانند آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت می توانند به باز کردن عروق مسدود شده کمک کنند. همچنین تغییر سبک زندگی شامل رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کنترل استرس نیز برای جلوگیری از بروز حملات قلبی مجدد ضروری است.
درمان سکته قلبی
درمان سکته قلبی بستگی به نوع آن دارد. برای سکته ایسکمیک، داروهای رقیق کننده خون و داروهای حل کننده لخته ممکن است تجویز شوند. در سکته هموراژیک، ممکن است نیاز به جراحی برای رفع خونریزی وجود داشته باشد.
تفاوت های کلیدی بین حمله قلبی و سکته قلبی
حمله قلبی ناشی از انسداد در عروق کرونر است که مانع از رسیدن خون به عضله قلب می شود؛ در حالی که سکته قلبی به دلیل اختلال در عملکرد الکتریکی قلب اتفاق می افتد و منجر به نامنظم شدن ضربان قلب می شود. علائم حمله قلبی شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس است؛ اما سکته قلبی با از دست دادن هوشیاری و نبض همراه است. درمان حمله قلبی معمولاً شامل باز کردن عروق مسدود شده است؛ در حالی که سکته قلبی نیاز به احیای فوری دارد. در نهایت، حمله قلبی می تواند به آسیب دائمی و ضعف عضله قلب منجر شود؛ ولی سکته قلبی ممکن است به مرگ فوری منتهی شود.
جمع‌بندی
حمله قلبی و سکته قلبی هر دو شرایط پزشکی خطرناکی هستند که نیاز به توجه فوری دارند. شناخت علائم، عوامل خطر و روش‌های درمان، می‌تواند به نجات جان فرد کمک کند. در صورت وجود هرگونه علائم مشکوک، مشاوره با متخصص قلب تهران و انجام آزمایش‌های مورد نیاز مانند آنژیوگرافی قلب می‌تواند به تشخیص دقیق و درمان مناسب کمک کند.
سوالات متداول
آیا حمله قلبی و سکته قلبی هر دو می‌توانند منجر به مرگ شوند؟
بله، هر دو وضعیت می‌توانند به مرگ منجر شوند اگر به موقع درمان نشوند. بنابراین، تشخیص و درمان سریع بسیار حیاتی است.
چگونه می‌توان خطر حمله قلبی و سکته قلبی را کاهش داد؟
پیروی از یک سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، کنترل فشار خون و کلسترول و جلوگیری از سیگار کشیدن می‌تواند خطر این دو بیماری را کاهش دهد.
دکتر محمدعلی محرابی، در سال ۸۹ با نمره اول در دانشگاه شهید بهشتی در رشته قلب و عروق شروع به تحصیل کرده و دوره فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را نیز در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساندند.
