تنگی دریچه آئورت، یکی از مهم ترین و شایع ترین اختلالات قلبی است که می تواند تاثیرات جدی بر سلامت عمومی فرد داشته باشد. این اختلال معمولا به صورت تدریجی پیشرفت می کند و ممکن است سال ها بدون بروز علائم خاصی وجود داشته باشد. دریچه آئورت نقش حیاتی در انتقال خون از بطن چپ قلب به آئورت و در نهایت به سراسر بدن دارد. بنابراین، هرگونه مشکل در عملکرد این دریچه، می تواند منجر به کاهش جریان خون، افزایش فشار کار قلب و در نهایت نارسایی قلبی شود.
افراد مبتلا به تنگی دریچه آئورت ممکن است در مراحل اولیه بیماری به خوبی احساس کنند که هیچ مشکلی ندارند؛ اما با پیشرفت بیماری، علائم شروع به بروز می کند و کیفیت زندگی بیمار به طرز چشمگیری تحت تاثیر قرار می گیرد. در ادامه به بررسی دقیق علل، علائم و روش های درمان تنگی دریچه آئورت خواهیم پرداخت و روش های آنژیوپلاستی و TAVR را که به عنوان گزینه های درمانی مدرن و موثر شناخته می شوند، مورد بررسی قرار می دهیم.
علت تنگی دریچه آئورت
تنگی دریچه آئورت می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که شامل موارد ذیل است:
- رسوب کلسیم: یکی از شایع ترین علل تنگی دریچه آئورت، رسوب کلسیم در کاسپ های دریچه، به خصوص در افراد مسن است. با افزایش سن، کلسیم در بافت دریچه جمع می شود و این رسوبات باعث سفت شدن و کاهش انعطاف پذیری دریچه می شوند.
- دریچه آئورت بای کاسپید: در برخی افراد، دریچه آئورت به طور مادرزادی تنها دو کاسپ دارد. این اختلال می تواند باعث بروز تغییرات همودینامیک در جریان خون و آسیب به دریچه در سنین پایین تر شود. این بیماران معمولا 10 تا 20 سال زودتر از سایرین دچار تنگی دریچه آئورت می شوند.
- بیماری روماتیسمی قلب: در نتیجه عفونت های استرپتوکوکی در دوران کودکی، ممکن است واکنشی در بدن ایجاد شود که به بافت های قلب آسیب برساند. این آسیب ها در طول زمان، به تنگی دریچه آئورت منجر می شوند.
- عوامل خطر: عوامل مرتبط با شیوه زندگی و وضعیت سلامت عمومی مانند فشار خون بالا، دیابت، چربی خون بالا و مصرف سیگار، خطر ابتلا به تنگی دریچه آئورت را افزایش می دهند. این عوامل به تسریع فرآیند رسوب کلسیم و آسیب به دریچه آئورت منجر می شوند.
علائم تنگی آئورت
علائم تنگی دریچه آئورت معمولا در مراحل پیشرفته بیماری بروز می کند. علائم رایج شامل موارد زیر است:
- تنگی نفس: این مورد در هنگام ورزش یا فعالیت بدنی بیشتر ظاهر می شود و می تواند به تدریج به تنگی نفس در حالت استراحت نیز منجر شود.
- درد سینه: درد یا فشار در قفسه سینه در حین فعالیت، می تواند نشانه ای از تنگی دریچه باشد.
- خستگی: احساس ناتوانی و خستگی مفرط که به طور معمول در فعالیت های روزمره مشهود است.
- احساس سرگیجه یا سنکوپ: افت ناگهانی فشار خون می تواند باعث سرگیجه یا بیهوشی شود.
- مرگ ناگهانی: در موارد نادر، تنگی شدید دریچه آئورت، به مرگ ناگهانی منجر می شود.
بسیاری از بیماران در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت باشند؛ اما با پیشرفت بیماری و بروز علائم، نیاز به درمان فوری خواهد بود.
درمان تنگی دریچه آئورت
درمان تنگی دریچه آئورت به شدت بیماری، سن بیمار و وضعیت عمومی سلامتی وی بستگی دارد. در مواردی که علائم بروز کرده اند، درمان های زیر معمولا پیشنهاد می شوند:
آنژیوپلاستی و TAVR
آنژیوپلاستی: آنژیوپلاستی شامل استفاده از کاتتر برای باز کردن دریچه تنگ است. در این روش، کاتتری از طریق عروق به سمت قلب هدایت شده و با استفاده از بادکنک، دریچه گشاد می شود. این روش کمتر تهاجمی است و به بیماران کمک می کند تا به سرعت بهبودی یابند. متخصص قلب و عروق می تواند با ارزیابی وضعیت بیمار، این روش را پیشنهاد دهد.
TAVR (Transcatheter Aortic Valve Replacement): این روش جدید و کمتر تهاجمی برای درمان تنگی دریچه آئورت است. در TAVR، دریچه جدید از طریق کاتتر به داخل دریچه تنگ قبلی وارد می شود. این روش برای بیماران مسن یا کسانی که نمی توانند تحت عمل جراحی باز قرار گیرند، بسیار مفید است. TAVR معمولا به صورت سرپایی انجام می شود و زمان بهبودی آن به مراتب کمتر از عمل جراحی باز است.
جراحی قلب باز
در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به تعویض دریچه با عمل قلب باز باشد. در این روش، دریچه آسیب دیده خارج شده و دریچه جدید به جای آن قرار داده می شود. این عمل نیاز به بستری در بیمارستان و دوره بهبودی طولانی تری نسبت به روش های کمتر تهاجمی دارد.
نتیجه گیری
تنگی دریچه آئورت یک بیماری جدی است که نیاز به تشخیص و درمان به موقع دارد. با شناخت علل، علائم و گزینه های درمانی موجود، بیماران می توانند به بهبود کیفیت زندگی خود کمک کنند. مشاوره با متخصص قلب و عروق و پیگیری منظم، می تواند در مدیریت این بیماری بسیار موثر باشد. در نهایت، انتخاب روش درمانی مناسب می تواند به کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تنگی دریچه آئورت کمک کند. جهت مراجعه به بهترین متخصص قلب تهران، می توانید به مطلب دکتر محمدعلی محرابی مراجعه فرمایید.
دکتر محمدعلی محرابی، در سال ۸۹ با نمره اول در دانشگاه شهید بهشتی در رشته قلب و عروق شروع به تحصیل کرده و دوره فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی را نیز در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساندند.
